تابهحال فکر کردهاید که چگونه با فشردن پدال ترمز، خودرو تا این حد سریع و ایمن متوقف میشود؟ یکی از کلیدیترین اجزای این سیستم بوستر ترمز است. در این مقاله، قصد داریم بهطور مفصل به بررسی تقویت کننده ترمز، نحوه عملکرد آن و اهمیت آن در سیستم ترمز خودرو بپردازیم.
تعریف بوستر ترمز و کارکرد آن به زبان ساده
بوستر ترمز همانطور که از نامش پیداست، عملکرد ترمز را تقویت میکند. این دستگاه با استفاده از یک سیستم خلاء و با افزایش نیروی اعمالشده بر پدال ترمز بدون نیاز به نیروی اضافی از سوی راننده، ترمز کردن را آسانتر میکند. این قطعه به بهبود عملکرد لنتهای ترمز کمک میکند.
قبل از اینکه به فناوری این قطعه مهم بپردازیم، خوب است مروری گذرا به نحوه کار ترمزهای معمولی داشته باشیم. سیستم ترمز معمولی به این صورت کار میکند که با فشردن پدال ترمز، پیستونی در سیلندر اصلی حرکت کرده و مایع هیدرولیک را به سمت کالیپرهای ترمز هدایت میکند. کالیپرها با اعمال فشار بر لنتهای ترمز، آنها را به روتور دیسکها میچسبانند و درنتیجه اصطکاک ایجادشده، خودرو متوقف میشود.
بوستر ترمز کجای سیستم ترمز قرارگرفته است
تقویتکننده ترمز بین پدال ترمز و سیلندر اصلی قرار دارد و نیروی وارد شده توسط پدال ترمز را تقویت میکند. بوستر این کار را با استفاده از قدرت خلاء موتور (در خودروهای بنزینی) و یک سیستم دیافراگم که در آن از خلاء (و کمی هوا) برای افزودن نیرو به ترمزها استفاده میشود، انجام میدهد.
وقتی پدال ترمز را فشار میدهید، اهرمی که به سیلندر اصلی میرسد، یک شیر کوچک را در بوستر باز میکند که اجازه میدهد هوا وارد یک طرف دیافراگم شود. افزایش فشار در آن طرف دیافراگم، اهرم و بهنوبه خود پیستون را در سیلندر اصلی بیشتر فشار میدهد. بقیه کار ترمز هم به روال معمول انجام میشود.
اهمیت تقویتکننده ترمز
به این فکر کنید که سیستم ترمز خودروی شما تقویتکننده ترمز نداشته باشد. بدون بوستر ترمز، قطعاً باید به عضلات پاهایتان استراحت میدادید و حتی با فشار مکانیکی بیشتری ترمز میگرفتید.
کاهش فشار از روی عضلات پا تنها مزیت تقویتکننده ترمز نیست، نباید دلایل ایمنی آنها را فراموش کنید. بوستر ترمز به شما این امکان را میدهد تا با نیروی کمتری، ترمزهای خودرو را فعال کرده و توقف سریعتری داشته باشید.
اجزای اصلی بوستر ترمز
بسته به نوع تقویتکننده ترمز که در خودرو شما جایگذاری میکنند، بهطورکلی تقویتکننده ترمز از اجزای مختلفی تشکیل شده که عبارتاند از:
- شیر کنترل: جریان خلاء را که به بوستر وارد میشود تنظیم میکند.
- میل فرمان: انتقال نیروی پا از پدال ترمز به تقویتکننده ترمز
- پدال ترمز: قطعهای که راننده با پا روی آن فشار میآورد.
- سیلندر اصلی: مخزن مایع ترمز و هدایت آن به سمت کالیپرهای ترمز با فشار اهرم
- شیر: کنترل جریان مایع ترمز به سمت کالیپرها
- سیلندر بوستر: اعمال نیروی اضافی به سیستم ترمز با استفاده از خلاء
- اتصالات: اتصال اجزای مختلف بوستر ترمز به هم
- گسکتها و واشرها: آببندی و جلوگیری از نشت مایع ترمز و خلاء
- پیستونهای بوستر: تقویت نیروی ترمز
- مکانیزم واکنش: انتقال نیروی تقویتشده به سیلندر اصلی
- محفظه فشار ثابت: حفظ فشار خلاء در تقویتکننده ترمز
- محفظههای فشار متغیر: تنظیم نیروی تقویتکننده ترمز
- میل دندههای فشاری: انتقال نیرو بین اجزای مختلف
- فنرهای دیافراگم: بازگرداندن دیافراگم به حالت اولیه
- پاککننده آب: جلوگیری از ورود آب به سیستم ترمز
- میل فرمان عملیاتی: انتقال نیروی پا از پدال ترمز به قطعه
- مکانیزمهای شیر کنترل: کنترل جریان خلاء به داخل بوستر
- شیلنگ خلاء: انتقال خلاء از منیفولد ورودی موتور به تقویتکننده ترمز
انواع بوستر ترمز در خودرو
نوع تقویتکننده ترمز مورد استفاده در خودروی شما بهاندازه و سال ساخت آن بستگی دارد. سه نوع اصلی بوستر ترمز وجود دارد که معمولاً در محفظه موتور، روی دیوار احتراق و بین پدال ترمز و سیلندر اصلی نصب میشوند:
1- تقویتکننده ترمز خلاء (Vacuum Brake Booster)
این نوع رایجترین بوستر است و از خلاء ایجادی موتورهای بنزینی برای تقویت فشار اعمالشده بر پدال ترمز استفاده میکند.
2- پمپ خلاء (Vacuum Pump)
برخی از خودروها بهجای استفاده از منیفولد ورودی موتور، از یک پمپ خلاء استفاده میکنند. مثل خودروهای توربوشارژ، خودروهای دیزلی، خودروهای برقی و خودروهای هیبریدی.
پمپهای خلاء میتوانند بهصورت مکانیکی (توسط موتور) یا توسط موتور الکتریکی (تقویتکننده ترمز برقی) هدایت شوند. پمپ خلاء همچنین در مکانهای مرتفع استفاده میشود که خودروها با احتراق طبیعی نمیتوانند خلاء کافی برای تقویتکننده ترمز تولید کنند.
3- بوستر ترمز هیدرولیک (Hydraulic Brake Boosters)
این نوع بوستر ترمز از فشار هیدرولیک مستقیم تولیدی توسط پمپ فرمان هیدرولیک، استفاده میکند.
جمعبندی
در این مقاله، به بررسی بوستر ترمز، یکی از اجزای حیاتی سیستم ترمز خودرو پرداختیم. با درک عملکرد و اهمیت تقویتکننده ترمز میتوانیم به اهمیت سرویس و نگهداری منظم سیستم ترمز پی ببریم. به خاطر داشته باشید که یک سیستم ترمز سالم و کارآمد، تضمینی برای ایمنی سرنشینان خودرو است. بررسی مرتب خودرو خود توسط یک مکانیک متخصص و در صورت نیاز، تعمیر یا تعویض قطعات معیوب اقدامی ضروری است.