با ورود سیستم تزریق مستقیم انژکتوری (EFI/Electronic Fuel Injection) به صنعت خودرو، همه چیز دستخوش تغییر شد. این سیستم از پیچیدگی بیشتری به نسبت سیستم کاربراتور برخوردار است. خودروهای جدید از سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری بهره می‌برند در این سیستم میزان ترکیب هوا و سوخت به طور دقیق انجام می‌شود. در این حالت پیشرانه در یک توازن استاندارد از توان، گشتاور با میزان خروج آلایندگی قرار می‌گیرد. تزریق مستقیم انژکتوری برای انجام این فرایند به اطلاعات دقیقی نیاز دارد که توسط سنسورهایی نظیر مپ سنسور و مف سنسور میسر می‌گردد. تفاوت اصلی این دو سنسور در نحوه اندازه‌گیری جریان هوای منیفولد است. این مقاله حول پاسخ به سؤال تفاوت مپ سنسور و مف سنسور چیست؟
تا انتها با اکستریم مگ همراه باشید
مپ سنسور چیست؟
مپ سنسور MAP برای اندازه‌گیری فشار هوای ورودی منیفولد کاربرد دارد. فشار هوا ممکن است تحت‌تأثیر فشار توربوشارژ و یا باز و بسته‌شدن دریچه گاز قرار بگیرد. سنسور مپ تمامی این اطلاعات را به‌صورت سیگنال الکتریکی به واحد پردازش داخلی خودرو و یا همان ECU ارسال می‌کند. کامپیوتر مرکزی باتوجهبه داده‌ها، میزان تزریق مستقیم سوخت را تنظیم می‌نماید.
عملکرد مپ سنسور
مپ سنسور در سیستم انژکتوری در واقع همان کار میله‌های اندازه‌گیری اختلاف سیالی درون کاربراتور را بادقت بالا انجام می‌دهد. در بدنه سنسور مپ یک سوراخ وجود دارد که با دیافراگم درون آن در تماس است. این قطعه در فضای پِلِنُوم -Plenum / حدفاصل دریچه گاز تا پشت سوپاپ‌های هوا نصب می‌گردد. در زمان استارت‌زدن، کاهش فشار در پلنوم و روشن‌شدن موتور بر دیافراگم مپ سنسور که بسیار حساس است، تأثیر می‌گذارد. مکش حاصل شده بر روی دیافراگم، تغییرات مقاومتی و یا ولتاژی را پدید می‌آورد و سپس این اطلاعات به ECU ارسال می‌گردد.
این اطلاعات در کنار سایر داده‌های سنسورهای دمای محیط، دریچه گاز و سنسور دور موتور به کامپیوتر مرکزی داده می‌شود. ECU باوجود این اطلاعات از وضعیت پیشرانه مطلع می‌گردد و طبق آن دستورات لازم را صادر می‌کند.
محل نصب سنسور مپ
مپ سنسور برای سنجش فشار هوای منیفولد تعبیه شده است؛ بنابراین محل قرارگیری آن بر روی منیفولد ورودی در نظر گرفته می‌شود. منیفولد به طور مستقیم با حجم ورودی فشار هوا در ارتباط است. در خودروهای توربوشارژ از مپ سنسور به دلیل فشار بالای هوا استفاده می‌شود.
مزایای مپ سنسور
- طول عمر بالا: طراحی مپ سنسور ساده است و به‌ندرت دچار خرابی می‌گردد.
- قیمت پایین: مپ سنسور معمولاً قیمت پایین‌تری به نسبت مف سنسور دارد.
- قابل‌استفاده در موتورهای توربوشارژ: مپ سنسور می‌تواند به‌خوبی و بادقت بالا فشار هوا را بسنجد. این ویژگی در موتورهای توربوشارژ که تحت‌فشار بالای هوا کار می‌کنند، حائز اهمیت است.
معایب مپ سنسور
- عدم اندازه‌گیری حجم هوا: سنسور مپ بر خلاف مف سنسور نمی‌تواند میزان حجم هوا را ارزیابی کند و از این بابت دقت کمتری دارد.
- تنظیم دقیق ECU: برای این که سنسور مپ عملکرد خوبی داشته باشد باید کالیبره و یا ECU را به طور دقیق تنظیم نمود.
مف سنسور چیست؟
مف سنسور میزان حجم هوای ورودی به پیشرانه را با کمک یک سیم ولتاژی اندازه‌گیری می‌کند. سنسور مپ به نسبت سنسور مف قدیمی‌تر است و امروزه بیشتر از سیستم مف سنسور در خودروها استفاده می‌کنند. مف سنسور یک سیستم دقیق‌تر و گران‌تر است که در انژکتورهای مدرن به کار می‌رود. مپ سنسور و مف سنسور در کل به دنبال تحقق یک هدف هستند؛ ولی عملکرد متفاوتی را ارائه می‌دهند. سنسور مف حجم هوای ورودی به پیشرانه را می‌سنجد که به مراتب فرایندی دقیق‌تر و حساس‌تری است.
برخی از خودروها از مف سنسور در سیستم داخلی خود بهره می‌گیرند. در مقابل بعضی از ماشین‌ها از مپ سنسور و مف سنسور استفاده می‌کنند که کارایی و دقت را افزایش دهند. فراموش نکنید که از لحاظ طراحی نمی‌توان مپ سنسور و مف سنسور را به‌جای یکدیگر استفاده نمود.
عملکرد و محل نصب مف سنسور
سیستم مف سنسور در بین فیلتر هوا و دریچه گاز نصب می‌شود و با کمک افزایش و یا کاهش دمای سیم مخصوص، حجم هوا را اندازه‌گیری می‌کند. با روشن‌شدن پیشرانه سیم درون مف سنسور ولتاژ ۱۱ تا ۱۲ ولت را دریافت می‌کند و گرم می‌شود. هوا از پشت فیلتر و دریچه گاز می‌گذرد و سیم را اندکی خنک می‌کند. اختلافات دمای سیم، مقاومت الکتریکی ایجاد می‌نماید و باتوجهبه این اطلاعات سیستم کامپیوتر مرکزی میزان تزریق سوخت با هوا را تنظیم می‌کند.
مزایا مف سنسور
- دقت بالا
- کاهش مصرف سوخت
- عملکرد خوب
معایب سنسور مف
- قیمت بیشتر
- حساسیت بالا
- عملکرد ضعیف در موتورهای توربوشارز
جمع بندی
مپ سنسور و مف سنسور در تهیه اطلاعات موردنیاز کامپیوتر مرکزی خودرو در خصوص میزان ترکیب هوا با سوخت نقش مهمی دارند. این دو سنسور کارایی یکسان دارند؛ ولی در طراحی و عملکرد تفاوت دارند. امروزه در خودروهای مدرن بیشتر از مف سنسور استفاده می‌شود و معمولاً از مپ سنسور در پیشرانه‌های توربوشارژ بهره می‌گیرند. تفاوت مپ سنسور و مف سنسور چیست؟ در این مقاله به این سؤال به‌طورکلی پاسخ دادیم.
