دلایل و علائم خرابی کاتالیزور

قطعات خودرو ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با هم دارند و خرابی هر کدام از آن‌ها بر دیگری نیز تاثیرگذار است. برای مثال کاتالیزور، اگزوز و موتور می‌توانند با وجود یک نقص کوچک مشکلات بزرگی را در خودرو به وجود بیاورند. دلایل و علائم خرابی کاتالیزور نیز توسط موتور و اگزوز به راحتی آشکار می‌شوند؛ پس اگر می‌خواهید بدانید علامت نقص و خرابی کاتالیزور چیست با اکستریم مگ همراه شوید.

کاتالیزور چیست؟

مبدل کاتالیست یا کاتالیزور وظیفه دارد که دود خروجی از اگزوز خودرو را تصفیه کند و از مضرات آن برای هوا و موجودات زنده بکاهد. یعنی این مبدل در مسیر اگزوز قرار می‌گیرد و گازهای سمی ناشی از احتراق درون ماشین را به گازهای بی‌ضرر تبدیل می‌کند. خودرو سیستم پیچیده‌ای است که همیشه یکی از مشهورترین منابع آلودگی شناخته می‌شود، اما کاتالیزور او را از جرم وارده تبرئه می‌کند. زیرا این قطعه مانع از خطرآفرینی ماشین برای طبیعت می‌شود و طی سال‌ها توسعه به بهترین بازدهی خود رسیده است.

ازاین‌رو، وقتی متوجه شدید ماشین شما دود بسیار غلیظ و بدبویی دارد، باید به این مبدل شک کنید و به دنبال دلایل خرابی کاتالیزور بگردید. زیرا بی‌اعتنایی به عملکرد ناقص کاتالیست قبل از هر چیزی ابتدا به سایر قطعات خودروی شما آسیب می‌زند و هزینه‌های گزافی را بر دوشتان می‌گذارد. سپس یک کار غیراخلاقی به شمار می‌رود که جان هم‌نوعان شما را به بازی می‌گیرد و به محیط‌زیست صدمات جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. اگر علائم خرابی کاتالیزور را بدانید، قطعا می‌توانید در تعمیر یا تعویض آن پیشی بگیرید و قدمی برای حفظ هوای پاک بردارید.

علائم خرابی کاتالیزور

خرابی کاتالیزور معمولا در موتور و اگزوز مشکل ایجاد می‌کند؛ دود بدبوی اگزوز، لرزش مداوم موتور و کاهش سرعت ماشین از علائم خرابی کاتالیزور هستند. بااین‌اوصاف، هنگامی که متوجه شدید اگزوز و موتور مثل سابق کار نمی‌کنند و حالت غیر طبیعی دارند، باید کمی به کاتالیزور شک کنید.

اگر بخواهیم علائم خرابی کاتالیزور را دقیق‌تر شرح دهیم، باید به تاثیراتی که نقص آن بر دو قطعه موتور و اگزوز می‌گذارد عمیق‌تر نگاه کنیم:

• موتور: دلایل خرابی کاتالیزور هر چه که باشند، موتور را نیز درگیر خود می‌کنند و بازدهی آن را کاهش می‌دهند. این نشانه‌ها در موتور بیان‌گر وجود مشکل در کاتالیزور هستند:

1. ماشین استارت نمی‌خورد و به سختی روشن می‌شود.
2. حرارت موتور خیلی سریع و به‌شدت بالا می‌رود.
3. سرعت ماشین نسبت به قبل کمتر شده است.
4. موتور وقتی ماشین گرم و روشن است ارتعاش زیادی دارد.

• اگزوز: دود ماشین خیلی صریح‌تر درباره وجود نقص در کاتالیزور با شما حرف می‌زند؛ ازاین‌جهت که بو، غلظت و رنگ آن همه چیز را فاش می‌کند. کاتالیزور خودروی شما خراب شده است، اگر اگزوز:

1. صدایی متفاوت با صدای قبلی دارد.
2. خیلی داغ می‌شود.
3. دود نامطبوع و تیره‌ای از آن خارج می‌شود.

دلایل خرابی کاتالیزور

خرابی کاتالیزور به دلایل مختلفی بروز می‌کند؛ مثلا سنسور اکسیژن خراب است، یا شاید کاتالیزور در معرض فشار و حرارت قرار گرفته باشد. رایج‌ترین دلایل خرابی کاتالیزور بدین شرح هستند:

• گردش سوخت نامرغوب و نامناسب بین قطعات ماشین به‌تدریج از بازدهی کلی خودرو می‌کاهد؛ خرابی کاتالیزور کوچک‌ترین مشکلی است که به این دلیل اتفاق می‌افتد.
• اگر احتراق مورد نیز موتور به درستی شکل نگیرد، مجاری کاتالیزور مسدود می‌شوند و این قطعه به‌تدریج از کار می‌افتد. احتراق ناقص در موتور می‌تواند به این دلیل باشد که شمع به‌درستی جرقه نمی‌زند، یا سنسور اکسیژن نمی‌تواند اکسیژن را تفکیک کند.
• وقتی ماشین در آب‌وهوای گرم به‌سختی کار کند، فشار زیادی به موتور تحمیل می‌شود که به‌شدت به کاتالیزور آسیب می‌زند. از دلایل خرابی کاتالیزور همین است که در دمای بالا با دور موتور نامناسب رانندگی می‌کنید و باعث می‌شوید حرارت داخل ماشین افزایش پیدا کند.
• اگر مواد نامربوط مثل روغن به درون کاتالیست درز کنند، لوله‌های آن را می‌بندند و باعث می‌شوند این قطعه نتواند تصفیه هوا را انجام دهد. به همین خاطر گازهای مخرب و سمی در مبدل حبس می‌شوند و کاری می‌کنند که کاتالیست سریع‌تر خراب شود.
• اگر در حین رانندگی خیلی عجله می‌کنید و دائما سرعت بالای خودرو را با ترمز پایی پایین می‌آورید، کم‌کم باعث خرابی قطعاتی مثل کاتالیزور می‌شوید. بهتر است که در حین رانندگی آرام و نرم شتاب بگیرید و به‌جای کاهش سرعت با ترمز پایی، از ترمز موتور استفاده کنید. یعنی کمی قبل‌تر از محلی که می‌خواهید در آن متوقف شوید، پایتان را از روی گاز بردارید و اجازه دهید شتاب خودرو خودبه‌خود کم شود.

سخن پایانی

دلایل و علائم خرابی کاتالیزور به قطعاتی مثل اگزوز، موتور، شمع‌ها، سنسور اکسیژن و… برمی‌گردند و باید در اسرع وقت برای تعمیر این قطعه فکری بکنید. همچنین باید برای جلوگیری از عملکرد نادرست این قطعه، به‌درستی رانندگی کنید و از تحمیل فشار به خودرو بپرهیزید. زیرا دمای بالای موتور و استفاده مداوم از ترمز پایی از دلایل خرابی کاتالیزور هستند و بازدهی خودرو را کاهش می‌دهند.