بسیاری از رانندگان حرفه‌ای و علاقه‌مندان به تیونینگ خودرو همواره به دنبال راه‌هایی برای بهبود عملکرد سیستم تعلیق و افزایش پایداری خودرو در پیچ‌ها هستند. یکی از قطعات مؤثر و نسبتاً ساده‌ای که در این زمینه مورد توجه قرار می‌گیرد، استرات بار است. اما واقعاً عملکرد استرات بار (Strut Bar) در خودرو چگونه است؟ این قطعه که با نام‌هایی چون استرس بار، Shock Tower Braces و Strut Tower Braces نیز شناخته می‌شود، نقش مهمی در افزایش صلبیت شاسی و بهبود فرمان‌پذیری دارد. در ادامه این مقاله، به بررسی دقیق عملکرد، مزایا، معایب و کاربردهای این قطعه در خودروهای مختلف می‌پردازیم تا درک بهتری از تأثیر آن در رانندگی روزمره و اسپرت پیدا کنیم.
تا انتهای این مطلب با اکستریم مگ همراه باشید.
استرات بار چیست؟
Strut Bar در واقع یک میله فلزی است که به صورت عرضی، دو نقطه بالایی کمک‌فنرها یا همان Strut Towerها را به یکدیگر متصل می‌کند. هدف اصلی این قطعه، افزایش صلبیت بدنه و کاهش انعطاف پذیری شاسی در زمان عبور از پیچ‌هاست.
این میله معمولاً از جنس آلومینیوم یا فولاد ساخته می‌شود و ممکن است طراحی‌های مختلفی مانند مقطع دایره‌ای، مستطیلی یا حتی قاب‌دار داشته باشد. نصب آن ساده است و معمولاً با چند پیچ روی قسمت بالای کمک‌فنرها در زیر کاپوت خودرو بسته می‌شود.
عملکرد استرات بار چگونه است؟
عملکرد Strut Bar بر پایه کاهش تنش و لرزش در ناحیه جلویی خودرو و افزایش یکپارچگی شاسی است. در سیستم‌های تعلیق مک‌فرسون (McPherson) که در بسیاری از خودروهای امروزی استفاده می‌شود، توپی کمک‌فنر مستقیماً به شاسی متصل است. در چنین ساختاری، نیروهای جانبی ایجاد شده در هنگام پیچیدن می‌توانند باعث تاب خوردن یا تغییر شکل جزئی شاسی شوند.
استرات بار با اتصال دو Strut Tower، این تغییر شکل را محدود می‌کند و باعث توزیع یکنواخت نیرو در هنگام پیچیدن می‌شود. به عبارت ساده‌تر، این قطعه شاسی را سفت‌تر و فرمان پذیری خودرو را دقیق‌تر می‌کند.
برای اطلاعات بیشتر: می‌توانید مقاله منظور ایرانی ها از خودرو لوکس چیست؟ را نیز بخوانید.
مزایای استفاده از Strut Bar
نصب یک Strut Bar باکیفیت می‌تواند مزایای متعددی برای خودرو فراهم آورد، به ویژه در شرایط رانندگی سریع یا اسپرت:
بهبود فرمان‌پذیری: استرات بار با افزایش صلبیت شاسی، واکنش فرمان را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کند. این موضوع به‌ویژه در پیچ‌های تند یا سرعت‌های بالا محسوس است.
کاهش رول خودرو: در هنگام عبور از پیچ‌ها، بدنه خودرو ممکن است دچار چرخش جانبی یا همان Body Roll شود. Shock Tower Braces با کاهش این حرکت، تعادل خودرو را بهبود می‌دهند.
افزایش چسبندگی به جاده: توزیع بهتر فشار وارد بر کمک‌فنرها در پیچ‌ها باعث می‌شود لاستیک‌ها تماس بهتری با سطح جاده داشته باشند، که نتیجه آن افزایش چسبندگی و ایمنی است.
نصب آسان: نصب Strut Tower Brace نیاز به تغییرات اساسی در بدنه خودرو ندارد. تنها با چند پیچ و ابزار ساده می‌توان آن را نصب کرد.
معایب نصب استرات بار
هرچند استرات بار مزایای زیادی دارد، اما ممکن است در برخی شرایط محدودیت‌هایی نیز داشته باشد:
افزایش اندک وزن خودرو: در خودروهایی که وزن پایین اهمیت دارد، حتی وزن چند صد گرم اضافه شده توسط Strut Bar ممکن است مورد توجه قرار گیرد. البته در اغلب خودروهای شهری این میزان ناچیز است.
تأثیر محدود در رانندگی عادی: در شرایط رانندگی روزمره، مانند تردد در شهر یا بزرگراه، اثرات Strut Tower Brace ممکن است چندان محسوس نباشد. بنابراین افرادی که به دنبال بهبود محسوس عملکرد نیستند، شاید تفاوت زیادی احساس نکنند.
کاربرد استرات بار در خودروهای مختلف
کاربرد اصلی Strut Bar در خودروهای اسپرت، تیونینگ شده و مسابقه‌ای است. در این نوع خودروها، به دلیل سرعت بالا و پیچ‌های تند، عملکرد دقیق سیستم تعلیق اهمیت ویژه‌ای دارد. در خودروهای خانوادگی یا معمولی، نصب استرس بار بیشتر جنبه تزئینی یا تیونینگ ظاهری دارد، اما همچنان می‌تواند در شرایط خاص مانند رانندگی در جاده‌های کوهستانی یا پر پیچ‌وخم مفید واقع شود. برخی خودروهای لوکس و نیمه اسپرت نیز از کارخانه به صورت پیش‌فرض مجهز به Strut Tower Braces هستند تا پایداری بیشتری فراهم شود.
تفاوت انواع استرات بار
Strut Barها در انواع مختلفی عرضه می‌شوند که بسته به نوع خودرو و نیاز کاربر انتخاب می‌شوند:
تک‌میله‌ای (Single Bar): نوع ساده‌ای است که فقط یک میله بین دو برجک کمک‌فنر قرار می‌گیرد.
چندنقطه‌ای (Multi-point): شامل میله‌هایی است که به نقاط دیگر بدنه نیز متصل می‌شوند و صلبیت بیشتری ایجاد می‌کنند.
استرات بار عقب: در برخی خودروها، به‌ویژه مدل‌های هاچ‌بک یا کوپه، نسخه‌ای از Shock Tower Brace برای محور عقب طراحی شده که به بهبود پایداری عقب خودرو کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
استرات بار یا همان Strut Bar یک قطعه نسبتاً ساده ولی مؤثر در بهبود عملکرد سیستم تعلیق و فرمان‌پذیری خودرو است. این قطعه با اتصال برجک‌های کمک‌فنر به یکدیگر، صلبیت شاسی را افزایش می‌دهد، از انعطاف بیش از حد شاسی جلوگیری می‌کند و باعث توزیع بهتر نیرو در پیچ‌ها می‌شود. در نتیجه، خودرو پایداری بیشتری دارد و واکنش فرمان دقیق‌تر می‌شود.
در حالی که تأثیرات Strut Bar در رانندگی روزمره چندان محسوس نیست، اما در رانندگی اسپرت، مسیرهای کوهستانی یا مسابقات اتومبیل‌رانی می‌تواند نقش قابل توجهی ایفا کند. برای علاقه‌مندان به تیونینگ و بهبود عملکرد خودرو، نصب یک Strut Tower Brace می‌تواند انتخابی هوشمندانه باشد.
