سیستم ترمز یکی از مهمترین اجزای خودرو است که نقش کلیدی در ایمنی سرنشینان و کنترل خودرو دارد. عملکرد صحیح ترمزها به عوامل مختلفی از جمله شرایط محیطی وابسته است. گرما و سرما می‌توانند به‌شدت بر عملکرد ترمز خودرو تأثیر بگذارند و در برخی موارد، این تأثیرات ممکن است ایمنی راننده را به خطر بیندازند. در این مقاله، تأثیر گرما و سرما بر سیستم ترمز خودرو را بررسی کرده و نکاتی برای پیشگیری از مشکلات ناشی از این شرایط ارائه می‌کنیم. پس تا انتهای مطلب با اکستریم مگ همراه باشید.
تاثیر دمای بالا و گرما بر سیستم ترمز خودرو
گرما می‌تواند بر عملکرد ترمز خودرو تأثیرات منفی قابل‌توجهی داشته باشد. این تأثیرات عمدتاً به دلیل افزایش حرارت تولیدشده در سیستم ترمز در اثر اصطکاک بین لنت‌ها و دیسک ترمز رخ می‌دهند. در ادامه به برخی از مهمترین موارد اشاره کرده‌ایم.
1. افت عملکرد ترمز به دلیل داغ شدن بیش از حد
در شرایطی که ترمزها مکرراً و به‌شدت مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند رانندگی در مسیرهای کوهستانی یا ترافیک سنگین، دمای دیسک و لنت‌ها افزایش می‌یابد. اگر دما از حد مشخصی فراتر رود، پدیده‌ای به نام فیدینگ ترمز (Brake Fade) رخ می‌دهد که در آن توانایی سیستم ترمز برای کاهش سرعت کاهش می‌یابد.
2. تغییر خواص لنت ترمز
لنت‌های ترمز در دماهای بسیار بالا ممکن است خاصیت خود را از دست بدهند. این تغییرات می‌تواند به کاهش اصطکاک بین لنت و دیسک منجر شود و در نتیجه، زمان و مسافت توقف خودرو افزایش یابد.
3. تأثیر بر مایع ترمز
مایع ترمز در دماهای بالا ممکن است جوش بیاید، به‌ویژه اگر دارای رطوبت باشد. جوشیدن مایع ترمز باعث تشکیل حباب‌های هوا در سیستم ترمز می‌شود که عملکرد هیدرولیکی آن را مختل کرده و منجر به کاهش قدرت ترمزگیری می‌شود.
تاثیر دمای پایین و سرما بر سیستم ترمز
هوای سرد نیز می‌تواند چالش‌های خاصی را برای سیستم ترمز خودرو ایجاد کند. این تأثیرات معمولاً به دلیل کاهش دمای اجزای ترمز و تغییر رفتار مواد تشکیل‌دهنده سیستم رخ می‌دهند.
1. سخت شدن لنت‌ها
لنت‌های ترمز در دماهای بسیار پایین ممکن است سخت شوند. این سختی باعث کاهش اصطکاک بین لنت و دیسک می‌شود که در نتیجه، عملکرد ترمز در لحظات ابتدایی رانندگی کاهش می‌یابد.
2. خطر یخ‌زدگی دیسک و کالیپر
در شرایط سرمای شدید و در صورتی که خودرو برای مدت طولانی بی‌حرکت باقی بماند، ممکن است دیسک و کالیپر ترمز یخ بزنند. این امر می‌تواند منجر به چسبندگی لنت‌ها به دیسک و کاهش قدرت ترمزگیری شود.
3. افزایش غلظت مایع ترمز
مایع ترمز در دماهای پایین ممکن است غلیظ‌تر شود. این تغییر در ویسکوزیته می‌تواند عملکرد هیدرولیکی سیستم ترمز را تحت تأثیر قرار داده و زمان واکنش ترمز را افزایش دهد.
4. مشکلات ناشی از رطوبت
در هوای سرد، رطوبت موجود در سیستم ترمز ممکن است یخ بزند و عملکرد اجزای مختلف ترمز را مختل کند. به همین دلیل، استفاده از مایع ترمز با استاندارد مناسب و تعویض به‌موقع آن بسیار مهم است.
اثرات ترکیبی تغییرات دما به چه صورت خواهد بود؟
در شرایطی که خودرو به‌صورت مکرر بین دماهای بالا و پایین حرکت می‌کند، سیستم ترمز ممکن است دچار تغییرات ساختاری شود. این تغییرات شامل موارد زیر است:
- تغییر در خواص مواد دیسک و لنت: تغییرات مکرر دما می‌تواند منجر به ترک‌خوردگی یا کاهش عمر اجزای ترمز شود.
- خطر رطوبت در دماهای متغیر: ورود رطوبت به سیستم ترمز و تغییر حالت آن بین یخ و مایع، می‌تواند عملکرد ترمز را ناپایدار کند.
تغییرات دما بر روی سیستم ترمز
نکاتی برای حفظ عملکرد ترمز در دما و سرما
برای اطمینان از عملکرد مناسب ترمز در شرایط دمایی مختلف، رعایت نکات زیر ضروری است:
1. بررسی و تعویض به‌موقع مایع ترمز
مایع ترمز باید به‌صورت دوره‌ای بررسی و تعویض شود تا از وجود رطوبت در آن جلوگیری شود. استفاده از مایعات ترمز با استاندارد DOT 4 یا DOT 5.1 برای تحمل دماهای مختلف توصیه می‌شود.
2. استفاده از لنت‌های مناسب
لنت‌های ترمز باکیفیت که برای شرایط دمایی مختلف طراحی شده‌اند، می‌توانند تأثیرات دما را کاهش دهند. لنت‌های سرامیکی یا نیمه‌فلزی معمولاً عملکرد بهتری در دماهای بالا و پایین دارند.
3. بررسی سیستم خنک‌کننده ترمز
برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد، سیستم خنک‌کننده ترمز باید به‌خوبی کار کند. دیسک‌های خنک‌شونده یا دارای سوراخ‌های تهویه می‌توانند گزینه مناسبی برای کاهش دما باشند.
4. گرم‌کردن ترمز در هوای سرد
در هوای سرد، بهتر است در لحظات ابتدایی رانندگی، ترمزها را به آرامی استفاده کنید تا دمای آن‌ها به حد مطلوب برسد و عملکرد آن‌ها بهینه شود.
5. جلوگیری از پارک طولانی در سرما
در شرایط سرمای شدید، از پارک خودرو در فضای باز و برای مدت طولانی اجتناب کنید. استفاده از پارکینگ مسقف یا کاور خودرو می‌تواند از یخ‌زدگی اجزای ترمز جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
گرما و سرما از جمله عوامل محیطی هستند که می‌توانند تأثیرات قابل‌توجهی بر عملکرد سیستم ترمز خودرو داشته باشند. دمای بالا ممکن است به داغ شدن بیش از حد لنت‌ها و مایع ترمز منجر شود، در حالی که سرما می‌تواند باعث سخت‌شدن لنت‌ها، یخ‌زدگی اجزا، و کاهش کارایی ترمز شود.
