قابلیتهای زیادی در خودروهای مدرن طراحی و تعبیه میشوند که در مرحله اجرایی خود با برخی از چالشها روبهرو هستند. این آپشنها معمولا برای بالا بردن ایمنی خودرو به فهرست مزیتهایش افزوده میشوند. اما ممکن است با این اتهام بر سر زبانها بیفتند که ایمنی خودرو را از آن چیزی که هست پایینتر میآورند! دقیقا مثل ابهامی که درخصوص کنترل کروز تطبیقی و زمینهسازی آن برای سوانح ناگوار رانندگی وجود دارد. صادقانه باید بگوییم که بله؛ تصادف با کروز کنترل تطبیقی تابهحال چند درصد افزایش داشته است. در ادامه این مطلب بررسی میکنیم که چنین آپشن جذاب و مورد اعتمادی، چرا هنوز ضعف و کمبودی در عملکرد خودش نشان میدهد.
همراه اکستریم مگ باشید
کروز کنترل تطبیقی و افزایش تصادفات

سیستم هوشمند ADAS یا کمک راننده خودکار نقش بسیار مهمی را در کاهش احتمال سوانح رانندگی ایفاء میکند و بهطریقی در افزایش اعتمادبهنفس رانندگان تاثیر خوبی دارد. بااینحال چنین سیستمی از اجزایی تشکیل شده است که شاید همه آنها در کنار یکدیگر نتوانند به کارایی بهینه خودشان دست پیدا کنند. یکی از نقوصی که بهتازگی توسط بررسیهای کشور هلند بر روی خودروهای مدرن آشکار شده است، رابطه نسبتا مستقیم استفاده از کروز کنترل تطبیقی با احتمال تصادف است.
پیشنهاد ما: کروز کنترل هوشمند (ACC) چیست؟
کروز کنترل یا ACC (Adaptive Cruise Control) قابلیتی است که برای کنترل سرعت و حفظ فاصله ایمن با خودروی جلویی در میان اجزای سیستم کمک راننده قرار میگیرد. اما چرا این قابلیت با توانایی عالی و وظایف بینقص خودش، میتواند راننده را با یک تصادف عجیب در جاده غافلگیر کند؟

علت سانحهسازی کروز کنترل تطبیقی
راننده باید حتی حین استفاده از این قابلیت حواسش را جمع کند و چشم و گوش خود را کاملا به جاده بسپارد؛ چراکه نقص عملکرد کروز کنترل تطبیقی چیزی نیست که از یک خودروی مدرن بعید باشد. بههرحال هر خودرویی ممکن است با ایراداتی دستوپنجه نرم کند، چون این محصولات بهخصوص در نسخه مدرن خودشان به تولید انبوه میرسند و در گوشه به گوشه جهان پخش میشوند.
شاید حین خروج از کارخانه شاید بهدرستی تست نشده باشند. یا در مسیر صادرات به هر دلیلی دچار مشکل شوند. شاید مونتاژ قطعات آنها در کشوری بهجز کشور سازنده با مشکلاتی همراه باشد. یا سنسورها نتوانند در شرایط آبوهوایی حاکم بهدرستی کار کنند و در زمان مناسب توقف خودروی جلویی را تشخیص ندهند. و اصلا شاید خود راننده با ناآگاهی از طرز کار با سیستم هوشمند و بهروز خودرو، باعث بههمریختگی و خطا در آن شود.
جلوگیری از تصادف با کروز کنترل تطبیقی
درهرصورت مهمترین نکته برای جلوگیری از تصادف با کروز کنترل تطبیقی این است که راننده بر روی رانندگی بهطور حرفهای تمرکز کند. مواظب فاصله ایمنی که بین خودروی خودش و خودروی متحرک جلویی است باشد و همیشه این را در نظر بگیرد که احتمال توقف ناگهانی خودروی جلویی وجود دارد. همچنین در شرایط خاص آبوهوا مثل سرما، مه، بارش، تابش شدید آفتاب و… رانندگی را با تمرکز بیشتری پیش ببرد.
بهعبارتی راننده حتی با وجود بهرهوری از ACC، باید همیشه بر جاده و رانندگی خودش متمرکز بماند. بتواند بهدرستی در زمان لازم پدال ترمز را فشار بدهد. و اگر متوجه این شد که خطر برخورد با خودروی مقابل بسیار بالاست، منتظر واکنش کروز کنترل تطبیقی نماند. چون این احتمال وجود دارد که قابلیت ACC نتواند توقف خودروی جلویی را حتی تشخیص بدهد، چه برسد به اینکه ترمز را نیز فعال کند.

گزارش تصادف واقعی از تصادف با کروز کنترل تطبیقی
خوشبختانه تاکنون گزارش رسمی و محکمی بر علیه قابلیت ACC به ثبت نرسیده است و تصادف خاصی مبنی بر عملکرد ناصحیح این قابلیت در دسترس نیست. بنابراین توجیه ما برای اینکه به این قابلیت اکتفای کامل نداشته باشید، بنابر برخی از تحقیقات بود که بر چند خودروی مختلف انجام گرفت. در این تحقیقات این احتمال که آیا کروز کنترل تطبیقی باعث تصادف میشود یا خیر تا حدودی جان گرفت. بنابراین توصیه میشود که همه رانندگان به این نکته توجه کنند.
قابل توجهترین خطری که حول محور نقص کروز کنترل تطبیقی گزارش شده است، مربوط میشود به کاهش سرعت ناگهانی خودرو در مسیری که همه خودروها باید بهسرعت حرکت کنند. داستان از این قرار است که رانندهای بهنام میشل لافورژ در کانادا، سال 2023 یک خودروی مدرن خرید و با آن در جاده شروع به حرکت کرد. اما حین حرکت سرعت خودرو بهطور اتفاقی و بدون دلیل از 100 به 60 کیلومتر در ساعت تغییر کرد. البته خودرویی پشت سر او نبود که منجر به تصادف شود.
کلام آخر
کروز کنترل در اکثر مواقع به خودی خودش باعث تصادف نمیشود. ولی اگر راننده همه فرایند حرکت در جاده با سرعت بالا را به این قابلیت بسپارد، ضرر بزرگ و شاید جبرانناپذیری را جبران میکند. چون وجود کروز کنترل تطبیقی در خودرو به این معنا نیست که خودرویی خودران در اختیار راننده قرار گرفته است. یعنی راننده نباید فکر کند با فعالسازی ACC میتواند به صندلی خودش تکیه دهد و از ویوی جاده لذت ببرد. بلکه راننده باید در کنار استفاده از این قابلیت، باز هم بهعنوان یک راننده حواسجمع و حرفهای منتظر هر اتفاق ناگهانی بماند و عکسالعمل مناسبی در لحظه نشان دهد.
پیشنهاد ما: چگونه فناوریهای جدید از تصادفات رانندگی جلوگیری میکنند؟