تسمه پروانه یکی از اجزای حیاتی در سیستم موتور خودرو است که نقش بسیار مهمی در عملکرد بهینه و هماهنگ اجزای مختلف موتور ایفا می‌کند. این تسمه که به نام تسمه دینام نیز شناخته می‌شود، برای انتقال انرژی از موتور به بخش‌های دیگر خودرو طراحی شده است. در این مقاله به بررسی دقیق این موضوع می‌پردازیم که تسمه پروانه چیست، همچنین در مورد وظایف، اجزا، نحوه عملکرد، علائم خرابی و نکات نگهداری آن صحبت خواهیم کرد.
پس تا انتهای مطلب با اکستریم مگ همراه باشید.
تعریف تسمه پروانه
تسمه پروانه یک نوار لاستیکی مقاوم است که در موتور خودرو وظیفه انتقال حرکت و انرژی را بر عهده دارد. این تسمه با اتصال به پولی‌های مختلف، انرژی مکانیکی تولید شده توسط موتور را به اجزای دیگری مانند دینام، پمپ آب، پمپ هیدرولیک، و کمپرسور کولر منتقل می‌کند.
تسمه پروانه معمولاً از لاستیک تقویت شده با الیاف ساخته می‌شود که مقاومت بالایی در برابر کشش و حرارت دارد. برخی از تسمه‌ها دارای سطح داخلی دندانه‌دار هستند که به افزایش چسبندگی و کاهش لغزش کمک می‌کند.
وظایف تسمه پروانه
| انتقال انرژی به دینام | دینام یکی از اجزای حیاتی خودرو است که انرژی الکتریکی برای باتری و سیستم‌های الکتریکی تولید می‌کند. تسمه پروانه حرکت چرخشی موتور را به دینام منتقل می‌کند. |
| به‌کار انداختن پمپ آب | پمپ آب وظیفه گردش مایع خنک‌کننده را بر عهده دارد. تسمه پروانه با چرخاندن این پمپ، از گرم شدن بیش از حد موتور جلوگیری می‌کند. |
| انتقال انرژی به کمپرسور کولر | برای راه‌اندازی کولر خودرو، تسمه پروانه کمپرسور کولر را فعال می‌کند تا گاز خنک‌کننده در سیستم تهویه به گردش درآید. |
| راه‌اندازی پمپ هیدرولیک فرمان | در خودروهایی که از سیستم فرمان هیدرولیک استفاده می‌کنند، تسمه پروانه انرژی لازم برای عملکرد پمپ هیدرولیک را تأمین می‌کند. |
علائم خرابی تسمه پروانه چیست؟
1.صدای جیغ از موتور: یکی از رایج‌ترین علائم خرابی تسمه پروانه، صدای جیغ یا سوت هنگام روشن شدن موتور است. این صدا معمولاً به دلیل شل شدن یا فرسودگی تسمه ایجاد می‌شود.
2.کاهش عملکرد دینام: اگر باتری به‌درستی شارژ نشود یا سیستم‌های الکتریکی خودرو دچار اختلال شوند، ممکن است تسمه پروانه دینام را به‌درستی به حرکت درنیاورد.
3.گرم شدن بیش از حد موتور: خرابی تسمه پروانه می‌تواند مانع از چرخش پمپ آب شود و در نتیجه، خنک‌کننده موتور گردش نکند و موتور بیش از حد گرم شود.
4.از کار افتادن کولر خودرو: اگر کولر خودرو به‌درستی کار نکند، ممکن است دلیل آن خرابی تسمه پروانه باشد که انرژی لازم برای کمپرسور را تأمین نمی‌کند.
5.تسمه ترک‌خورده یا پاره‌شده: بازدید بصری تسمه می‌تواند نشان‌دهنده وجود ترک‌ها یا پارگی باشد که نشان‌دهنده فرسودگی و نیاز به تعویض است.
علل خرابی تسمه پروانه چه می‌تواند باشد؟
1.فرسودگی طبیعی: تسمه پروانه در طول زمان و با استفاده مداوم دچار فرسودگی می‌شود. عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و شرایط رانندگی نیز می‌توانند این فرسودگی را تسریع کنند.
2.شل بودن تسمه: کشش ناکافی تسمه می‌تواند باعث لغزش آن روی پولی‌ها و در نتیجه کاهش عملکرد و ایجاد صدا شود.
3.کیفیت پایین تسمه: استفاده از تسمه‌های بی‌کیفیت ممکن است عمر کوتاه‌تری داشته باشد و زودتر خراب شود.
زمان تعویض تسمه پروانه
تسمه پروانه معمولاً پس از 60,000 تا 100,000 کیلومتر کارکرد نیاز به تعویض دارد. البته این بازه ممکن است بسته به نوع خودرو و شرایط رانندگی متفاوت باشد.
نشانه‌های زمان تعویض:
- وجود ترک‌های عمیق روی تسمه
- کاهش کشش تسمه
- صداهای غیرعادی از موتور
- عملکرد نامناسب اجزای مرتبط مانند دینام یا کولر
نکات نگهداری تسمه پروانه
1.بازدید منظم: تسمه پروانه و اجزای مرتبط مانند پولی‌ها و تسمه سفت‌کن را به صورت دوره‌ای بررسی کنید.
2.تنظیم کشش تسمه: از کشش مناسب تسمه اطمینان حاصل کنید تا از شل شدن یا کشش بیش از حد آن جلوگیری شود.
3.استفاده از تسمه‌های باکیفیت: هنگام تعویض تسمه، از برندهای معتبر و تسمه‌هایی با کیفیت بالا استفاده کنید.
4.تعویض به‌موقع: هرگز تعویض تسمه را به تأخیر نیندازید، زیرا خرابی ناگهانی تسمه می‌تواند به اجزای دیگر آسیب بزند و هزینه‌های بیشتری به همراه داشته باشد.
نتیجه‌گیری
تسمه پروانه یکی از اجزای کلیدی موتور خودرو است که عملکرد صحیح آن برای تضمین کارکرد بهینه موتور و اجزای مرتبط ضروری است. با توجه به علائم خرابی، انجام بازدیدهای دوره‌ای و تعویض به‌موقع تسمه، می‌توانید از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید و عمر مفید خودرو خود را افزایش دهید. همچنین امیدواریم که اطلاعات خوبی در خصوص این که تسمه پروانه چیست به دست آورده باشید.
