تسمه تایم یکی از قطعات بسیار مهم در موتور خودرو است که نقش حیاتی در هماهنگی حرکت بخش‌های مختلف موتور ایفا می‌کند. این قطعه، مانند یک رهبر ارکستر، تمامی اجزای موتور را در زمان مناسب به حرکت درمی‌آورد. به همین دلیل، سلامت و عملکرد صحیح تسمه تایمینگ بر روی کارایی و طول عمر موتور تأثیر مستقیمی دارد. در این مقاله از مجله اکستریم به بررسی نحوه کار تسمه تایم، علائم خرابی و دلایل نیاز به تعویض آن خواهیم پرداخت.
تعریف تسمه تایم به زبان ساده
تسمه تایم چیست? تسمهٔ زمان‌بندی یا تسمهٔ تایمینگ یا تسمه تایم (Timing belt) یکی از مهم‌ترین قطعات موتور خودرو است. تسمه تایمینگ از لاستیک و الیاف بسیار محکم ساخته شده و طرف داخل آن دندانه‌دار است. دندانه‌دار بودن تسمه موجب می‌شود تا انتقال مکانیکی بدون لغزش انجام شود.
وظیفه اصلی این قطعه هماهنگ کردن حرکت دو قسمت مهم موتور یعنی میل‌لنگ و میل‌سوپاپ است. این هماهنگی باعث می‌شود سوپاپ‌های موتور در زمان دقیق باز و بسته شوند تا موتور به‌درستی کار کند.
علائم خرابی تسمه تایم چیست؟
تسمه تایم یکی از قطعات بسیار مهم در موتور خودرو است و اگر این قطعه خراب شود، موتور خودرو شما را از کار می‌اندازد. برخی از مواردی که نشان می‌دهند تسمه دچار مشکل شده، عبارت‌اند از:
- صدای تیک‌تیک از موتور: صدایی شبیه به تیک‌تیک که از موتور می‌آید ممکن است به معنای شلی یا فرسودگی تسمه باشد.
- استارت نخوردن موتور: اگر تسمه آسیب ببیند، ممکن است موتور شما روشن نشود.
- نشت روغن: تسمه قدیمی می تواند باعث نشت روغن از پوشش تسمه تایم شود.
- کارکرد ناهموار یا جرقه‌زنی موتور: وقتی تسمه سر می‌خورد یا زیاده از حد کشیده شده باشد، موتور ماشین در حالت درجا تکان زیادی خورده یا جرقه خواهد زد.
- مشکلات تسمه تایمینگ می‌تواند باعث افزایش دود یا بخار از اگزوز شود.
![]()
چه عواملی باعث خرابی زودرس تسمه تایم می‌شود؟
ما شش علت متداول خرابی تسمه تایم را برای شما گردآوری کرده‌ایم. بررسی این عوامل به شما کمک می‌کند تا طول عمر تسمه تایمینگ ماشین را افزایش دهید:
- عدم تراز بودن شفت‌ها و پولی‌ها
- بار بیش‌ازحد یا شوک‌های مکانیکی
- کشش کم تسمه
- ساختار ضعیف درایو تسمه تایمینگ
- پولی‌های آسیب‌دیده یا فرسوده
- آلودگی و گردوغبار
خطرات کشیدگی تسمه موتور
کشیدگی تسمه تایم زمانی اتفاق می‌افتد که به دلیل استفاده زیاد، طول آن افزایش می‌یابد. این افزایش طول می‌تواند باعث در زمان‌بندی موتور اختلال ایجاد کرده و عملکرد آن را کاهش دهد. خطرات مرتبط با کشیدگی تسمه عبارت‌اند از:
- کارکرد ناهموار موتور
- افزایش مصرف سوخت
- خطر آسیب جدی به موتور
تعویض تسمه تایم چه هزینه‌هایی دارد؟
هزینه تعویض تسمه به نوع خودرو، دستمزد مکانیک و محل تعمیرگاه بستگی دارد؛ اما به طور معمول بین 500 هزار تومان تا 1 میلیون و 500 هزار تومان هزینه دارد. توجه داشته باشید اگر تسمه تایمینگ خراب به سوپاپ، پیستون‌ها یا پمپ آب آسیب رسانده باشد، هزینه تعویض یا تعمیر این قطعات هم باید در نظر بگیرید.
خود تسمه تایمینگ قطعه گران‌قیمتی نیست. هزینه بالای تعویض بیشتر به دلیل زمان و نیروی کار لازم برای تعویض آن است. برای انجام این سرویس، تکنیسین باید برخی از قطعات موتور را جدا کند. همچنین، تعویض تسمه شامل تنظیم زمان‌بندی و سرهم‌بندی مجدد موتور است.
چه زمانی باید تسمه تایمینگ ماشین را عوض کنیم؟
معمولاً تسمه تایم‌ها بین کارکرد 64,000 تا 160,000 کیلومتر و یا هر چهار یا پنج سال یک‌بار نیاز به تعویض دارند. معمولاً شرکت‌های خودروسازی برحسب نوع خودرو زمان تعویض تسمه را در دفترچه‌های راهنمای خودرو درج می‌کنند.
برای مثال زمان تعویض تسمه تایم در خودروهای چری و چانگان معمولاً بین 60 تا 100 هزار کیلومتر کارکرد توصیه می‌شود. البته این عدد تقریبی است و برای مدل‌های مختلف و شرایط استفاده متفاوت خواهد بود.
چگونه از تسمه تایمینگ مراقبت کنیم؟
سرویس دوره‌ای منظم موتور، کلید اصلی جلوگیری از خرابی تسمه است. اگر شک دارید که خودروی شما مشکل تسمه زمان بندی دارد، از یک مکانیک ماهر بخواهید تسمه تایمینگ را ازنظر سایش یا نقص بررسی کند. معمولاً مکانیک‌ها تاریخ تعویض تسمه را برای شما ثبت می‌کنند. این تاریخ‌ها را مدنظر قرار دهید و در مراجعات بندی به آن توجه کنید.
جمع‌بندی
درنهایت، تسمه تایمینگ یک قطعه مصرفی است که با گذشت زمان و کارکرد خودرو فرسوده می‌شود. به همین دلیل، تعویض به‌موقع آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به نقش حیاتی تسمه تایم در عملکرد موتور، توصیه می‌شود که تعویض آن را به تعمیرکاران مجرب بسپارید. با انجام سرویس‌های دوره‌ای و توجه به علائم خرابی، می‌توانید از بروز مشکلات جدی در موتور خودرو جلوگیری کرده و طول عمر آن را افزایش دهید.
