قطعاً تاکنون شنیده‌اید که زیبایی در چشم بیننده است. پس اگر بخواهیم توصیف دقیقی از مفهوم زیباشناختی داشته باشیم با انبوهی از سلایق و نظرات مختلف مواجهه می‌شویم. زیبایی خودرو برای یک نفر در طراحی خطوط بدنه خلاصه می‌شود و برای دیگری در رنگ و یا طراحی کابین. با این اوصاف چه چیزی باعث زیبایی خودرو می‌شود؟ تعریف و پاسخ این سؤال طیف وسیعی از المان‌های یک خودرو را در برمی‌گیرد. ما در این مقاله سلیقه شخصی خود را دخیل نمی‌کنیم؛ بلکه از نظرات متخصصان و طراحان صنعت خودرو برای پاسخ‌دادن به این سؤال استفاده می‌کنیم.
تا انتها با اکستریم مگ همراه باشید
زیبایی خودرو چیزی فراتر از یک اثر هنری!
توجه به خودروها با کلاس بدنه متفاوت درک زیبایی خودرو را آسان‌تر می‌کند. برای نمونه اگر توجه کرده باشید سازندگان در خودروهای اسپرت به طراحی و جلوه‌های بصری اهمیت ویژه‌ای می‌دهند. درحالی‌که در خودروهای اقتصادی کمتر از خودروهای اسپرت به این مسئله اهمیت داده می‌شود. برخی اتومبیل‌های اسپرت ایتالیایی مانند برند محصولات فراری یا مازراتی هنوز هم بعد از گذشت ۵۰ الی ۶۰ سال، زیبایی خاص خود را حفظ کردند. البته بعضی از خودروهای برند مرسدس‌بنز و بی‌ام‌و در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی نیز از این مسئله مستثنی نیستند.
طراحی زیبایی خودرویی ماندگار از تقارن، تناسب و سادگی بهره می‌گیرد. اگر توجه کرده باشید، خودروها نیز تا حدودی شبیه به انسان‌ها طراحی شده‌اند. تقارن و قرینگی در خودروها مانند چراغ‌ها، آینه‌بغل و چهار لاستیک همه‌وهمه از شکل‌وشمایل و تقارن انسانی پیروی می‌کنند؛ بنابراین ما در تعبیر زیبایی به دنبال مفاهیم آشنا می‌گردیم و زیبایی خودرو چیزی فراتر از یک اثر هنری و یا مفهومی است.
زیبایی خودرو با رعایت تناسب ها
برایان نایلندر به‌عنوان فردی که طراح ارشد گروه استلانتیس در پروژه‌هایی مانند کرایسلر فایرپاور و ME Four-Twelve را تجربه نموده است، زیبایی خودرو را در تلفیق سادگی و تعادل در نظر می‌گیرد. او همچنین دراین‌خصوص بیان کرد:
«تناسبات زیبا و متعادل اهمیت بالایی دارند. طراحی پیچیده ممکن است به‌صورت لحظه‌ای خیره‌کننده باشد، اما در طول زمان جذابیت خود را از دست می‌دهد.»
اد ولبرن در پروژه‌های درخشانی نظیر نسل دوم کادیلاک CTS-V، شورولت SSR و الدزموبیل آئروتک حضور داشته است. همچنین نایب‌رئیس سابق دپارتمان طراحی جهانی جنرال موتورز بر عهده وی بوده است. او نیز دیدگاه برایان نایلندر را تأیید می‌کند و در این راستا بیان نمود:
«طراحی‌های پیچیده معمولاً زودگذر هستند. طراحی زیبا، شفاف و ساده است، اما نه خسته‌کننده. این نوع طراحی شخصیت معینی در خطوط و فرم‌ها دارد.»
زیبایی خودرو تناسب در راستای هدف
طراحان زیادی در خصوص اهمیت تناسب در طراحی خودرو هم نظر هستند. تونی هتر به‌عنوان فردی موفق در زمینه طراحی مدل‌های ۹۹۳ و کاررا GT و طراح پیشین پورشه می‌گوید:
«پاسخ ساده‌ای برای اینکه چه چیزی یک خودرو را زیبا می‌کند، وجود ندارد.»
او بر این باور است که تناسب فقط یکی از چهار المان مهم و تأثیرگذار بر زیبایی خودرو است. سه فاکتور مهم دیگر شامل عملکرد، فرم و مواد هستند. همچنین او معتقد است که فرم باید در راستای عملکرد و تناسب ایجاد گردد. این موضوع در نحوه ترکیب کابین با بدنه و طراحی گلگیرها، مواد و رنگ‌ها و در نهایت زیبایی کلی خودرو موثر است.
اجرای هماهنگی کامل بین تناسب و جزئیات
تام ماتانو طراحی خودروهایی نظیر مزدا MX-5 میاتا و RX-7 را انجام داده است و در حال حاضر به‌عنوان استاد طراحی صنعتی در آکادمی هنرهای سان فرانسیسکو مشغول به کار است. او عقیده دارد که برای ایجاد زیبایی خودرو باید از عناصر اضافه و سطوح ترفندی دور ماند. آقای ماتانو بیان کرد:
«خودرو باید از تناسب کلی گرفته تا ریزترین جزئیات، در هماهنگی کامل باشد. حتی با یک نگاه سریع باید مشخص شود که خودرو برای چه هدفی طراحی شده است.»
حفظ تناسب حتی در حال حرکت
رابرت لسنیک رئیس طراحی خارجی کمپانی مرسدس‌بنز را بر عهده دارد و مانند بسیاری از طراحان بر اصل رعایت تناسب تأکید می‌کند. او معتقد است که در نگاه اول ممکن است بیننده چراغ‌های خودرو را نبیند؛ اما مطمئناً ظرافت خودرو در هنگام حرکت در سرعت‌های پایین در ذهن وی ماندگار می‌شود.
اصالت زمانی که داستان می‌گوید
فرانک هایل به‌عنوان طراح بوگاتی سوابق ارزشمندی همچون شیرون، دیوو، بولاید و W16 میسترال را در رزومه کاری خود دارد. او عقیده دارد که در طراحی یک خودرو باید یک تیم قوی با چشم‌انداز تیمی، برای ترسیم داستان و روایت محصول کار کنند. خودرویی که روایتی برای گفتن ندارد، گویی روحی در او دمیده نشده که اصالت آن را فریاد بزند. او می‌گوید:
«خودرو باید داستانی برای گفتن داشته و اصیل و باهدف باشد. تناسبات باید کاملاً درست باشند و وقتی به خودرو نگاه می‌کنید، باید مشخص باشد که برای چه ساخته شده است.»
خودرویی زیباست که قالیچه کرمان باشد!
مفهوم زیبایی خودرو با تناسب، روایت، اصالت، سادگی و هدفمندی گره‌خورده است. اما چه چیزی باعث زیبایی خودرو می‌شود؟ راز اصلی زیبایی یک خودرو این است که با گذر زمان المان زیبایی خود را از دست ندهد و به‌اصطلاح قالیچه کرمان باشد و روزبه‌روز در نگاه همگان زیباتر به نظر آید. این دقیقاً همان مسئله‌ای است که تیم‌های طراحی موفق به آن توجه می‌کنند، ماندگاری!
