از بین مایعاتی که در قطعات مختلف به گردش در می‌آیند ضد یخ یکی از مهم‌ترین‌هاست و برخی رانندگان هنوز درباره اهمیت آن ابهام دارند. گاهی اوقات بی‌اعتنایی به وضعیت ضد یخ، یک جسارت است که روزی در هنگام برودت هوا شما را پشیمان خواهد کرد. یک اقدام اساسی برای برآوردن نیاز ماشین به ضد یخ در روزهای زمستانی این است که این ماده را به‌موقع تعویض کنید. در ادامه این مطلب بررسی می‌کنیم که بهترین زمان تعویض ضد یخ خودرو چه موقع فرا می‌رسد.
همراه اکستریم مگ باشید
ضد یخ چیست؟
موتور خودرو در حین کار با وجود تحرک مداوم قطعات درونی خودش متحمل حرارت بسیار بالایی می‌شود که به‌تدریج آسیب‌رسان است. بدین‌ترتیب موتور نیاز به یک سیال دارد که با جذب گرمای اضافه در هنگام حرکت آن را برای ادامه به کار حمایت کند. این سیال مایع خنک‌کننده است که در گرما عملکرد مطلوبی دارد، اما متاسفانه در زمستان خودش آغازگر یک دردسر جدید می‌شود. برای این‌که مایع خنک‌کننده در هوای سرد منجمد نشود و مثل روزهای گرم به کار خودش ادامه دهد، با ضد یخ مخلوط می‌شود. بدیهی است که این مایع خنک‌کننده بعد از مدتی در زمان تعویض ضد یخ خودرو با یک مخلوط تازه و پاک جایگزین می‌شود زمینه‌ساز فرسایش موتور نشود.
پیشنهاد ما:مایع خنک‌کننده موتور چیست و چه تفاوتی با ضدیخ دارد؟
بهترین زمان تعویض ضد یخ
زمان تعویض ضد یخ از 1 تا 3 سال متغیر است و حتما باید در همین بازه هر چه زودتر برای جاگزین کردن این ماده اقدام کنید. اگر از ضد یخ معدنی استفاده می‌کنید حتما بعد از یک سال آن را تعویض کنید. اما در صورت استفاده از ضد یخ بر پایه آلی می‌توانید دو یا سه سال نیز صبر داشته باشید. به‌هرحال میانگین عمر مفید ضد یخ کمتر از دو سال است و هر چقدر که در تعویض آن سریع‌تر عمل کنید اقدام محتاطانه‌تری انجام داده‌اید.
انواع ضد یخ
- معدنی: ضدیخی است که رنگ سبزی دارد و آن را بر پایه اسیدها می‌سازند. این ضد یخ قدیمی‌تر است و عمر کوتاه‌تری هم دارد.
- آلی: با استفاده از مواد آلی ساخته می‌شود؛ یعنی موادی برآمده از طبیعت که طیفی از رنگ‌های جالب مثل قرمز، نارنجی و آبی را به این ماده می‌بخشند. این ضد یخ می‌تواند دو سال بیشتر از نسخه قدیمی عمر کند و در خودروهای مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مواد تشکیل‌دهنده ضد یخ ماشین
طبق گزارشات اختراع ضد یخ به حوالی سال 1800 میلادی بر می‌گردد و از همان زمان این ماده مورد آزمایشات بسیاری قرار گرفت. در ابتدا این ضد یخ از ترکیباتی مثل مشتقات نمک ساخته می‌شد که به دلیل خاصیت خورنده چنین موادی به‌مرور جایگزین‌هایی معرفی شدند. قطعا مستحضرید ماده‌ای مثل نمک می‌تواند به طرز تهاجمی و موثری یخ‌بندان خیابان و جاده را ذوب کند؛ بااین‌حال گزینه خوبی برای ضد یخ نیست. در حال حاضر ضد یخ در بهینه‌ترین حالت خود و با بالاترین حد بازدهی تولید و عرضه می‌شود که نیاز هر خودرویی را برطرف می‌کند.
دو مورد از مواد تشکیل‌دهنده رایج ضد یخ بدین شرح هستند:
- اتیلن گلیکول: این ماده نقطه‌جوش بالا و خاصیت سمی دارد و معروفت‌ترین تشکیل‌دهنده ضد یخ معدنی است. اتیلن گلایکول در اثر واکنش‌های شیمیایی به اسیدهایی تبدیل می‌شود؛ مثل گلایکولیک اسید و فرمیک اسید.
- پروپیلن گلیکول: این ماده حتی در خوراکی‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد (مثل آب شرب منازل، سس، نان و…). بنابراین توسط سازمان جهانی بهداشت مورد تایید است و مثل اتیلن گلایکول سمی و مضر نیست. احتمالا یکی از نشانه‌های فرا رسیدن زمان تعویض ضد یخ این است که همین ماده به قرمز تغییر رنگ دهد.
نسبت آب و ضد یخ
ضد یخ با خاصیت نقطه‌جوش بالای خود تا حدودی می‌تواند توان مایع خنک‌کننده را سلب کند و مانع از انتقال گرما شود. بنابراین نسبت ترکیب آب و ضد یخ باید مناسب باشد که کارایی هر دوی این مواد در تعادل با یک‌دیگر حفظ شود. نسبت این دو بستگی به محل زندگی شما نیز دارد و به‌هرحال هر از گاهی در زمان تعویض ضد یخ به هم می‌ریزد که باید دوباره بادقت این نسبت را رعایت کنید.
در مناطق سرد معمولا در مایع خنک‌کننده، ضد یخ و آب به مقدار مساوی با هم مخلوط می‌شوند، یعنی هر کدام نیمی از مایع را تشکیل می‌دهند. اگر محل زندگی شما همیشه گرم است و زمستان استخوان‌سوزی در پیش ندارید، مایع خنک‌کننده را به سه بخش تقسیم کنید که دو بخش آب است و یک بخش ضد یخ.
پیشنهاد ما: راه اندازی صحیح خودرو در فصل سرد
کلام پایانی
یک راننده حرفه‌ای می‌داند که باید به‌طور مرتب برآوردی از میزان عمر مفید همه اجزای خودرو و سلامت آن‌ها داشته باشد. یک پیشنهاد اساسی برای به تحقق پیوستن این امر داشتن یک دفترچه یادداشت حاوی اطلاعاتی درباره آخرین زمان تعویض ضد یخ و سایر اعضای این سیستم است که باید بعد از مدتی حتما جایگزین شوند.
